Sai lầm khi sử dụng dung dịch sát khuẩn rửa vết thương (bài 1)

Dung dịch sát khuẩn là sản phẩm y tế quen thuộc trong mỗi gia đình. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách sử dụng chúng. Thông thường, việc sử dụng thuốc này theo kinh nghiệm và đôi khi không đúng cách, mang lại những tác dụng không mong muốn.

Cồn

Với nồng độ 70 độ, cồn có tác dụng sát trùng da, vết thương tốt nhất. Do cơ chế tác dụng của cồn là gây biến tính protein của vi sinh vật, nó có tác dụng diệt khuẩn, nấm và siêu vi, không có tác dụng trên bào tử.

Cồn nồng độ cao hơn cũng làm biến tính protein vi khuẩn nhưng do độ cồn cao nên vô tình đã tạo ra một lớp bọc bên ngoài bảo vệ phần bên trong của vi khuẩn khỏi tác dụng của cồn. Mặt khác, cồn cao độ hơn dễ bay hơi hơn nên cũng giảm phần nào hiệu quả sát trùng. Vì thế không dùng cồn trên 70 độ để sát khuẩn. Cần lưu ý tránh để cồn bắn vào mắt và không được uống.

Cồn hay được sử dụng vệ sinh khử trùng nhưng hạn chế dùng với vết thương hở.

Nước ôxy già

Bản chất là một dung dịch không màu của hydro peroxyd (H2O2) trong nước với các nồng độ khác nhau (1,5%; 3%; 6%; 27%; 30%). Với mục đích sát trùng da và vết thương chỉ dùng ở nồng độ thấp (thường là 1,5%, 3%). Nồng độ 6% hay dùng để sát trùng dụng cụ. Còn các nồng độ 27%, 30% dùng để pha thành các dung dịch loãng hơn mới có thể sử dụng được.

Ngoài sử dụng để sát trùng vết thương, vết loét, nước ôxy già còn dùng để tẩy uế da, niêm mạc; rửa miệng trong điều trị viêm miệng cấp và súc miệng khử mùi; làm sạch ống chân răng và hốc tủy răng, nhỏ tai để loại bỏ ráy tai, điều trị viêm tai có mủ…

Khi sử dụng ôxy già trên vết thương chúng ta thường thấy có hiện tượng sủi bọt. Đó là do khi bị thương, máu và tế bào tiết ra enzym catalase có tác dụng xúc tác cho phản ứng phân giải H2O2 thành nước và ôxy mới sinh. Bọt trắng chính là khí ôxy mới sinh tạo ra.

Ôxy mới sinh có tác dụng ôxy hóa rất mạnh, làm tổn thương màng tế bào vi khuẩn, AND và một số thành phần thiết yếu khác của tế bào vi khuẩn. Đồng thời, hiện tượng sủi bọt cũng có tác dụng cơ học là đùn chất bẩn, mủ ra ngoài do đó làm sạch vết thương. Tuy nhiên, tác dụng sát khuẩn của nước ôxy già yếu và chỉ duy trì trong thời gian khí ôxy được giải phóng ra, mà thời gian này rất ngắn.

Ô xy già còn có tên khoa học là Hydrogen peroxid được sử dụng như dung dịch kháng khuẩn

Sử dụng dung dịch khử trùng Dr.ECA để sát khuẩn vết xước ngoài da, vết thương hở, vệ sinh răng họng miệng…